انواع سرمایه گذاری بلند مدت چیست ؟
با توجه به تعاریف حسابداری، سرمایه گذاری بلند مدت به سرمایه گذاری‌هایی اطلاق می‌شود که زمان نقدشوندگی بیشتری نسبت به سایر سرمایه گذاری‌ها مانند پول نقد یا دارایی‌های مالی داشته باشد. در بازارهای امروز عمدتاً بازه زمانی برای سرمایه گذاری بلند مدت حداقل یک سال در نظر گرفته می‌شود و هدف از این نوع سرمایه گذاری کسب درآمد و سود بیشتر بر روی اصل سرمایه است. در این مقاله سعی شده تا به این سوال پاسخ دهیم که « انواع سرمایه گذاری بلند مدت چیست ؟»
سرمایه‌گذاری بلند مدت برای افرادی مناسب است که قصد کسب درآمد مکمل درآمد اصلی خود، افزایش ثروت، در جریان نگه داشتن پول با هدف‌های بلند مدت را دارند. انتخاب نوع سرمایه گذاری بلند مدت می‌تواند براساس اهداف افراد، زمان مورد نظر، میزان سرمایه، شرایط اقتصادی و بازارهای فعال موجود متفاوت باشد. از این رو نقش سرمایه گذار در این نوع سرمایه گذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و همه چیز به تصمیم‌های او بستگی دارد.
در حقیقت با وجود نرخ‌های بهره موجود در بازار و افزایش نرخ تورم در شرایط کنونی، انتخاب نوع سرمایه‌گذاری کمی با پیچیدگی مواجه شده است و افراد باید به دنبال گزینه‌هایی با امنیت سرمایه‌گذاری بالا باشند تا ارزش فعلی پول آن‌ها کاهش پیدا نکند. در این جا است که رشد سرمایه اهمیت پیدا می‌کند و در حالی که ممکن است انواع ریسک‌های موجود در بازار بر آن‌ها اثر بگذارد، ولی در بلند مدت این سرمایه‌گذاری‌ها می‌توانند ریسک‌ها را پشت سر گذاشته و در طی زمان ارزش سرمایه را افزایش بخشند.
به صورت خلاصه می‌توان اظهار داشت که اگر سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت را حفظ ثروت در نظر بگیریم، سرمایه‌گذاری بلندمدت افزایش ثروت است.
سرمایه‌گذاری بلندمدت در دارایی‌های متنوع در واقع سبدی از سرمایه است که درآمدی در آینده ایجاد می‌کند و با پذیرش میزانی ریسک به دنبال بازدههای بالاتر است؛ گزینه‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی با سطوح ریسک مختلف وجود دارد و نیاز است که یک سرمایه‌گذار بلند مدت همه این گزینه‌ها را بررسی کند و برای کسب بهترین نتیجه درصدی از هر کدام را در سبد سرمایه‌گذاری قرار دهد.
در این بخش به چند نوع سرمایه‌گذاری بلندمدت موجود در بازار در ایران اشاره خواهیم کرد:
۱- سپرده‌های بلندمدت بانکی
شاید بتوان سپرده‌های مدت‌دار بانکی را اولین گزینه سرمایه‌گذاری بلندمدت موجود در نظر گرفت. یکی از عمده‌ترین خدمات ارائه شده توسط بانک‌ها، حساب‌های مختلف بانکی است. این حساب‌ها براساس هدف و بازه زمانی متفاوتی که دارند می‌توانند برای اهداف مختلف افراد به عنوان سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شوند. بیشتر سپرده‌های بلندمدت فعلی دارای بازه‌های زمانی حداقل یک سال هستند و صاحبان این سپرده‌ها امکان افزایش یا کاهش سرمایه خود در طی این دوره را ندارند. عموماً ریسک این حساب‌های بانکی نسبت به سایر گزینه‌های موجود در بازار بسیار پایین بوده و با توجه به ریسک کم آن‌ها، بازدههای پایین‌تری را نیز ارائه می‌دهند.
۲- اوراق بدهی
اوراق بدهی جهت تأمین مالی بودجه لازم برای پیاده‌سازی طرح‌های شرکت‌ها و نهادهای کشور است و به طور معمول توسط دولت منتشر و ضمانت می‌شود و از آن‌جایی که پرداخت اصل و فرع این اوراق توسط دولت تعهد می‌شود، جزو اوراق کم ریسک شمرده می‌شوند. اوراق بدهی مشخصات مشترکی از جمله تاریخ سررسید، ارزش اسمی، نرخ سود اسمی و قیمت فروش دارند.
اوراق مشارکت و صکوک دو نوع عمده از اوراق بدهی موجود در بازار محسوب می‌شوند. اوراق مشارکت اوراق بهاداری است که با مجوز قانونی خاص یا مجوز بانک مرکزی، برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی-انتفاعی یا برای تأمین مالی طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و … منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای این طرح‌ها را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد. صکوک نیز جزو ابزارهای مالی اسلامی است که دارای ارزش مشخصی بوده و قابل معامله هستند. این اوراق بر پایه یکی از عقود اسلامی طراحی شده و دارندگان آن به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منافع حاصل از آن‌ها هستند.
۳- سهام
در کنار نوسان‌گیری‌های کوتاه‌مدتی که بعضاً سرمایه گذاران در خرید و فروش سهم انجام می دهند، اساساً بازار سرمایه بازاری است بلند مدت و سهام شرکت ها نیز از از این قاعده مستثنی نیستند. سرمایه‌گذاری در سهام را می‌توان یکی از اصلی‌ترین سرمایه‌گذاری‌های مالی در نظر گرفت که شامل مزایای زیر است:
- سهام اوراق سرمایه‌گذاری هستند، به این معنی که سرمایه‌گذار لازم نیست دارایی یا تجارتی را کنترل کند.
- سهام نشان‌دهنده مالکیت در دارایی و سود شرکت‌ها است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاری در آن‌ها، سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور است.
- ارزش سهام قابل افزایش است. این افزایش برخی اوقات می‌تواند بسیار قابل توجه باشد مخصوصاً طی بازه‌های زمانی بلندمدت.
- در شرایط مساعد بازار و شرکت‌ها، به سرمایه‌گذاران سود تقسیمی مازاد بر افزایش بازده سهام تعلق می‌گیرد.
- نقدشوندگی بسیاری از سهم‌ها بسیار بالا است که سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی و در هر زمانی آن‌ها را خریده یا بفروشند.
- حداقل نقدینگی مورد نیاز برای خرید سهام نسبت به سایر بازارها بسیار پایین بوده و با سرمایه‌ای به اندازه ۱۰۰ هزار تومان هم می‌توان در این اوراق سرمایه‌گذاری کرد.
بازار بورس ایران را می‌توان یکی از جدیدترین بازارهای سرمایه‌گذاری در نظر گرفت و از زمان آغاز فعالیت تاکنون این بازار شاهد رشد چشمگیری بوده است. بازده ده ساله شاخص کل بازار بورس تاکنون بیش از ۲۰۰۰% بوده است. در بازار بورس هرگونه خبر و رویداد داخلی و جهانی می‌تواند بر شاخص و بازده سهم‌ها تاثیر بگذارد، لذا داشتن اطلاعات کافی و استفاده از تحلیل‌های موجود یکی از ضروری‌ترین قدم‌ها برای سرمایه‌گذاری در این بازار است.
۴- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
سرمایه‌گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک جزو روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با جمع‌آوری منابع مالی از افراد مختلف، به سرمایه‌گذاری در سبدی از اوراق بهادار مانند سهام، اوراق مشارکت و … می‌پردازند و این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهند تا به جای خرید یک دارایی مالی، در مجموعه‌ای از این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کنند. افراد با هر میزانی از سرمایه می‌توانند در سبدی متنوع از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرده و نسبت به آورده خود در سود و زیان صندوق سهیم شوند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس نوع ترکیب دارایی آن‌ها به موارد زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با درآمد ثابت: عمده ترکیب دارایی این صندوق‌ها دارایی‌های با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و … است و جزو سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک محسوب می‌شود. این صندوق‌ها می‌توانند دارای ضامن نقدشوندگی و پرداخت سود باشند، و طی بازه‌های زمانی معین به سهام‌داران صندوق سود بپردازند.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط: دارایی این صندوق‌ها ترکیبی از دارایی‌های با درآمد ثابت و سهام است و می‌تواند دارای ضامن نقدشوندگی و پرداخت سود هم باشند.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام: این صندوق‌ها در سهام موجود در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و اغلب یک تیم حرفه‌ای و مسلط به بازار بورس، به بررسی و انتخاب سهام مناسب برای صندوق می‌پردازند.
همچنین می‌توان براساس روش معامله، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را به دو نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال و صندوق های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس نیز تقسیم‌بندی کرد.
۵- سبدگردانی اختصاصی
سبدگردانی اختصاصی یکی دیگر از انواع سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. سبد سرمایه‌گذاری مجموعه‌ای از دارایی‌ها شامل اوراق با درآمد ثابت، اوراق مبتنی بر طلا، سهام شرکت‌ها و قراردادهای آتی زعفران و دیگر دارایی‌های قابل معامله در بورس است. سبدگردانی یکی از خدمات ویژه کارگزاری‌ها و نهادهای مالی است که سعی در حداکثر نمودن دارایی صاحبان سرمایه با قبول میزان ریسک مشخص از جانب سرمایه‌گذار دارد. بنابراین می‌توان سبدگردانی را خرید، فروش و نگه‌داری اوراق بهادار تعریف کرد که به نام سرمایه‌گذار، توسط سبدگردان و در قالب قراردادی مشخص، به منظور کسب انتفاع انجام می‌گیرد. قراردادهای سبدگردانی معمولاً یک ساله منعقد می‌شود و امکان فسخ قرارداد زیر یک سال بدون هیچ محدودیتی وجود دارد، همچنین این قراردادها امکان تمدید بیش از یک سال هم دارند بنابراین جزو سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به شمار می‌آید.
شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سبدگردانی، اغلب دارای تیم حرفه‌ای و متخصص هستند که اطلاعات و اخبار بازارهای مختلف را مدام پیگیری کرده و با تحلیل‌های دقیق دارایی‌های مناسب برای سبد را با هدف افزایش ثروت و دارایی سرمایه‌گذار، انتخاب می‌کنند.
۶- املاک و مستغلات
این نوع از دارایی‌ها را نیز می‌توان جزو سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفت. سرمایه‌گذاری در مسکن از روش‌های سنتی سرمایه‌گذاری در ایران است که در برخی سال‌ها توام با سود رضایت‌بخش و در برخی سال‌ها نیز کم رونق و در رکود بوده است. از محدودیت‌های این روش پایین بودن نقدشوندگی و نیاز به حداقل سرمایه بالا برای سرمایه‌گذاری می‌باشد.
